Sahte Belgeyle Mücadelede Yeni Bir Dönem Başlıyor
Sahte Belgeyle Mücadelede Yeni Bir Dönem Başlıyor
26 Ağustos 2025 tarihli köşe yazısında TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu, vergide güvenin temeli olan belge düzeninin doğrudan sağduyuyla örülmesi gerektiğini hatırlatıyor. Ancak gerçek hayat çoğu kez sahteyle sınanır; işte bu nedenle Vergi Denetim Kurulu (VDK), “bilmeden kullandım” savunmasını daraltan, caydırıcılığın kıyısında sert tedbirlerle dolu yeni bir döneme resmen çağrı yapıyor (Ekonomim).
Anadolu Ajansı'nın haberlerine göre, bu değişim 1 Ekim 2025 itibarıyla hayata geçecek. Artık sahte belgeyle ilgili kasıt aranmaksızın, vergi kaçakçılığı çerçevesinde değerlendirme yapılacak; üç kat vergi ziyaı cezası uygulanacak (Anadolu Ajansı).
Yeni Tedbir ve Denetim Mekanizmaları
-
Teminat ve İhtiyati Haciz: Şüpheli mükelleflerden kamu alacağını güvenceye almak adına teminat talep edilecek. Geçmişte sahte belge kullandığına dair kaydı olanlar başta olmak üzere, risk kriterine uyanlar için ihtiyati haciz gibi tedbirler gündemde (Anadolu Ajansı).
-
KURGAN Sistemi: Vergi Denetim Kurulu'nun kullandığı Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) sistemi, işlemlerin gerçekliğini risk skorlamasıyla analiz edecek. Riskli bulunan mükelleflerin depoları, kayıtları ya da fiili envanterleri denetim ekipleri tarafından sahada incelenecek (Anadolu Ajansı).
-
Yapay Zeka ile Hızlanan Soruşturma: Sahte belge düzenleyenlerin peşine düşen soruşturmalar, yapay zeka ve makine öğrenmesi sayesinde eskisinden çok daha hızlı tamamlanacak. "Para aklama" boyutuyla organize suç şebekeleri de hedef alınacak (Anadolu Ajansı).
-
Düzeltme Hakkı: VDK, mükelleflere şüpheli geçmişe dair yazılı bildirimde bulunacak ve kayıtlarını düzeltmeleri için fırsat tanıyacak. Bu da bir anlamda, adaletle rehberliği birleştiren bir yaklaşımın hafif fırını… (Anadolu Ajansı, Bloomberght).
Neden Bu Adım Cesur ve Gelecekçi?
Bu yaklaşım, sadece cezalandırmayı değil; mükellef bilincini, şeffaflığı ve sistem güvenini yükseltmeyi amaçlayan bir dönüşüm. Kasıt unsuru daraltılarak “bilmeden kullandım” bahanesi zayıflatılacak; bu da vergi hukukunda yeniden “adalet” kavramının öne çıkmasını sağlayacak. Bir yandan devletin vergi gelirleri korunacak, öte yandan dürüst mükellefler belirsizlikten kurtulacak.
Özet Tablo: Yeni Dönem Ne Getiriyor?
| Unsur | Yeni Yaklaşım |
|---|---|
| Cezai Durum | “Bilerek kullandı” esasına geçiliyor → 3 kat vergi ziyaı cezası uygulanıyor |
| Teminat / Haciz | Riskli mükelleflerden teminat istenebilecek, teminat veremeyene ihtiyati haciz |
| Denetim Yöntemleri | KURGAN sistemi ile risk skorlaması ve sahada yoğun inceleme devreye giriyor |
| Soruşturma Hızı | Yapay zeka ile hızlı tespit, belgeleri düzenleyenin izine hızlı ulaşım |
| Mükellef Hakları | Yazılı bildirim ve kayıt düzeltme şansı tanınıyor |